مهران ریاضی، عکاس حوزه خبر و مستند اظهار کرد: عکاسی نیازمند وجود دغدغه است، این روزها هیچکس دغدغه عکاسی ندارد باید انگیزه برای یادگیری و پیشرفت در عکاسی داشته باشید، برگزاری کلاس خوب است اما درواقع کلاس چیزی به افراد اضافه نمیکند، چون یکسری اصول را روی کاغذ مینویسند و دوباره همان عکسهای اشتباه را میگیرند.
زهرا عسکری-عطنا؛ «مسابقه عکس امید» بههمت کانون فیلم و عکس دانشگاه علامه طباطبائی در شهریورماه امسال برگزار شد. در این مسابقه هیچیک از شرکتکنندگان برگزیده شناخته نشدند و تنها یکی از آثار ارسالی شایسته تقدیر شناخته شد، بههمین بهانه با داور این مسابقه، مهران ریاضی، عکاس حوزه خبر و مستند به گفتوگو نشستیم. ریاضی با اشاره به عدم توجه به مفهوم امید بهعنوان مهمترین دلیل ضعف آثار ارسال شده بود، گفت: یک عکاس برای حرفهای شدن ابتدا باید بتواند با مردم ارتباط برقرار کند و با آنها دوست شود تا بتواند روایت و داستان زندگی آنها را ثبت کند.
ریاضی بیان کرد: مسابقه امید یک مسابقه عکاسی دانشجویی بود که توسط کانون فیلم و عکس دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد و من داوری آن را به عهده داشتم و به نظر من هدف از آن ترویج عکاسی بود، چون مجموعه کانون فیلم و عکس تلاش میکنند تا یادگیری عکاسی را ترویج کنند.
وی با بیان اینکه تعداد کسانی که عکاسی میکنند در دانشگاه علامه طباطبائی کم نیست، خاطرنشان کرد: برگزاری مسابقه عکاسی نوعی نشاط و انسجام را در بین افراد به وجود میآورد و این رقابت فرصت خوبی بود تا دانشجویان خودشان را محک بزنند.
این روزها هیچکس دغدغه عکاسی ندارد باید انگیزه برای یادگیری و پیشرفت در عکاسی داشته باشید، برگزاری کلاس خوب است اما درواقع کلاس چیزی به افراد اضافه نمیکند چون یک سری اصول را روی کاغذ مینویسند و دوباره همان عکسهای اشتباه را میگیرند.
ریاضی با بیان اینکه تابهحال در هیچ جشنواره و مسابقهای تا این حد حرص نخورده بود، تصریح کرد: اتفاق خیلی بدی که در این جشنواره افتاد این بود که انگار افراد اصلاً پوستر مسابقه را نخوانده بودند و بههمین دلیل از میان عکسهایی که توسط دانشجویان ارسال شد، تنها یک عکس را بعد از چند مرحله بررسی انتخاب کردم و به عوامل کانون فیلم و عکس گفتم که این مسابقه اصلاً عکسی تحت عنوان اول تا سوم نداشت، دلیل انتخاب آنیک عکس هم که شایسته تقدیر شناخته شد، این بود که بعداً به ما نگویند که جشنواره برگزار نشد.
وی در ادامه گفت: اتفاق بدی در این عصر رخداده این است که آدمها نمیدانند باید چهکار کنند بهعنوانمثال در مسابقه عکس امید، ضعف بزرگ عدم مطالعه دانشجوها بود چون عکسها به موضوع ارتباطی نداشتند، در لغتنامهها تعاریف متعددی از امید وجود دارد که شرکتکنندگان باید ابتدا آنها را مطالعه میکردند و حجم آثاری که غیرمرتبط با موضوع مسابقه بودند، نشاندهنده این است که افراد شرایط شرکت در جشنواره را مطالعه نکرده بودند یا واقعاً درک درستی از این مفهوم ندارند.
ریاضی با بیان اینکه دانشجو خودش نشانه امید است، یادآور شد: دانشجویان اصلاً درک درستی از موضوع مسابقه نداشتند و این به دلیل مطالعه ناکافی آنها است، در بین عکسهای ارسالشده کارهای خوبی هم وجود داشت ولی متأسفانه من ارتباطی بین آنها و امید ندیدم بههمین دلیل نتوانستم عکسی را انتخاب کنم.
وی ادامه داد: بعد از بررسی عکسها برای اینکه از تصمیم خود مطمئن شوم آنها را به دو نفر از دوستانم نشان دادم و آنها هم بهاتفاق تنها همان عکسی را که من انتخاب کرده بودم را شایسته تقدیر دانستند.
ریاضی تأکید کرد: به نظر من این ظلم در حق جامعه عکاسی است که عکسی را که شایستگی لازم را ندارد بهعنوان برگزیده جشنواره یا مسابقه انتخاب کنیم زیرا بین عکاسی و عکاسی کردن تفاوت وجود دارد، عکاسی سواد میخواهد اما عکاسی کردن نه، حتی خواهرزاده سهساله من هم متخصص عکاسی کردن است.
وی به بیانیه خود در رابطه با این مسابقه عکاسی عکس امید اشاره کرد و تصریح کرد: البته بیانیهای که در ابتدا نوشتم خیلی تند بود و چیزی که منتشر شد نسخه اصلاحشده آن بود، من در بیانیهام دانشجوها را به مطالعه فرهنگ لغت دعوت کردم تا حداقل معنای امید را بفهمند و از آنها خواستم تا همان عبارتها را عکاسی کنند.
عکس باید ازنظر زیباییشناسی و خبری حرفی برای گفتن داشته باشد که منظور از زیباییشناسی ترکیببندی،کادربندی،رنگبندی و نور مناسب است و منظور از خبر اتفاقی است که عکس آن را روایت میکند.
ریاضی کم بودن جایزه مسابقه را ضعف دیگر این مسابقه دانست و افزود: ما عکاس پرورش نمیدهیم چون این آدمها سر کلاس چیزی یاد نمیگیرند، همانطور که هیچکدام از عکاسهای بزرگ سر کلاس عکاس نشدند، برای عکاس شدن باید بهصورت عملی تمرین کنید و تجربه کسب کنید.
وی با بیان اینکه عکاسی نیازمند وجود دغدغه است، گفت: این روزها هیچکس دغدغه عکاسی ندارد باید انگیزه برای یادگیری و پیشرفت در عکاسی داشته باشید، برگزاری کلاس خوب است اما درواقع کلاس چیزی به افراد اضافه نمیکند چون یک سری اصول را روی کاغذ مینویسند و دوباره همان عکسهای اشتباه را میگیرند.
ریاضی یادآور شد: حرفه اصلی من عکاسی خبری است و این رشته ژانری از عکاسی است که انواع مدلهای عکاسی را دربر میگیرد یعنی شما باید عکاسی خبری، صنعتی، مدلینگ، خیابانی و مستند اجتماعی و مواردی از این قبیل را بلد باشید، نگاه خلاقانه در عکاسی هم بههمین صورت است یعنی شما باید کتاب بخوانید، موسیقی گوش کنید و فیلم ببینید تا بتوانید از یک موضوع ساده که افراد عادی به آن نگاه یکسانی دارند، چیزی متفاوت ارائه دهید و عدم خلاقیت در عکس یکی دیگر از ضعفهای این مسابقه بود، عکاس باید پرورش پیدا کند.
وی با بیان اینکه در شرایط امروز جامعه عکس امید بهتر دیده میشود، بیان کرد: چون عموم جامعه غمگین و نگران هستند شرایط و بستر خوبی برای گرفتن عکس امید وجود دارد.
ریاضی خاطرنشان کرد: عکس باید ازنظر زیباییشناسی و خبری حرفی برای گفتن داشته باشد که منظور از زیباییشناسی ترکیببندی،کادربندی،رنگبندی و نور مناسب است و منظور از خبر اتفاقی است که عکس آن را روایت میکند.
وی در رابطه با اثر سامان خدایاری که در جشنواره امید شایسته تقدیر شناختهشده است، گفت: عکس ایشان ازنظر ساختاری دارای معایب است اما در اینجا روایت خبر بر زیباییشناسی غالب است.
ریاضی اظهار کرد: عکس خوب عکسی است که سوژه خوبی داشته باشد و ما باید آن سوژه خوب را خیلی تمیز عکاسی کنیم یعنی کادر، نورسنجی و سایر مسائل را رعایت کنیم و از سایر المانهای تصویر استفاده کنیم تا چشم بیننده در عکس بچرخد یعنی همه اجزای عکس دیده شود.
وی عکاسی خبری را شغلی تنشزا، پراسترس و کمپول دانست و یادآور شد: عکاسی خبری نوعی بیماری است، یعنی مثل اعتیاد است و آدم نمیتواند آن را کنار بگذارد، در تهران کسانی که بهصورت ثابت در رسانهها عکاسی خبری میکنند حدود صد نفر هستند که همیشه حضور دارند و فقط از یک سایت خبری به سایت خبری دیگر منتقل میشوند، در کنار اینها آدمهای دیگری هم هستند که بهصورت موقتی وارد این عرصه میشوند و بعدازاینکه خسته شدند آن را رها میکنند. ضمنآنکه عکاسان خبری بهصورت مداوم در حال حرکت و تردد هستند.
ریاضی افزود: افزایش تعداد عکاسان به دلیل فضای رقابتی که ایجاد میکند میتواند بسیار مثبت باشد اما از طرفی ما را با معضل جدیدی روبهرو میکند که آن افزایش بیسوادی در عکاسی است چون خلاقیتی در عکاسی وجود ندارد و افراد صرفاً با دوربین کار میکنند.
وی در رابطه با مشکلاتی که عکاسان خبری با آنها روبرو هستند، گفت: عکاسان خبری بیمه نمیشوند، استخدام نمیشوند و هزینه استهلاک وسایل خود را دریافت نمیکنند، همچنین تنوع برنامهها ایجاب میکند که عکاس خود را با محیط و شرایط گوناگون وفق دهد همه اینها در حالی است که اصلاً بهاندازه زحمتی که میکشند حقوق دریافت نمیکنند.
ریاضی با اشاره به اینکه تنبلی از ویژگیهای نسل جدید است، تأکید کرد: من از دانشجویان رشته ارتباطات توقع عکسهای خیلی قویتری داشتم چون رشته آنها به معنی ارتباط گرفتن است، آنها باید یاد بگیرند که بهواسطه دوربین با مردم ارتباط برقرار کنند وگرنه عکس را که همه میتوانند بگیرند چیزی که عکاس حرفهای را از سایر افراد تمیز میدهد ارتباط برقرار کردن با مردم است.
دیدن فیلم بهصورت بیصدا به ارتقای مهارت عکاسی کمک میکند، سعی کنید از حالات بازیگران و ترکیببندی، داستان فیلم را حدس بزنید و لطفا اگر قدرت تخیل و درک بالایی ندارید به سراغ هیچ رشته هنری نروید چون هر اثر هنری از تخیل شروع میشود.
وی با بیان اینکه همه انسانها داستان و روایتی قابل تعریف کردن دارند، گفت: فرق یک عکاس با جمعیت عظیم دوربین به دستان در این است که عکاس باید بتواند با مردم دوست شود و با آنها صحبت کند تا بتواند اعتماد آنها را برای ثبت روایتشان جلب کند.
ریاضی تصریح کرد: لطفاً یاد بگیرید با مردم دوست شوید یعنی همیشه بتوانید دیگران را متقاعد کنید، البته این به معنای فریب دیگران نیست بلکه دانشجوی ارتباطات باید ذهن ارتباطگیر داشته باشد، این در مورد همه ژانرهای عکاسی صدق میکند.
این عکاس حوزه خبر و مستند در پایان با تأکید بر اهمیت مطالعه، خطاب به علاقهمندان رشته عکاسی توصیه کرد: دیدن فیلم بهصورت بیصدا به ارتقای مهارت عکاسی کمک میکند، سعی کنید از حالات بازیگران و ترکیببندی، داستان فیلم را حدس بزنید و لطفا اگر قدرت تخیل و درک بالایی ندارید به سراغ هیچ رشته هنری نروید چون هر اثر هنری از تخیل شروع میشود.